سونوگرافی اسکلتی عضلانی در اندیشه از جمله خدمات درمانگاه شبانه‌روزی شاهد در اندیشه است که توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. در این مقاله با بررسی کاربردهای گسترده سونوگرافی‌ در زمینه ارتوپدی با ما همراه شوید.

سونوگرافی ارتوپدیک چیست؟

سونوگرافی ارتوپدیک یا همان سونوگرافی عضلانی – اسکلتی یکی از روش‌های پیشرفته و غیرتهاجمی است که برای بررسی مشکلات مرتبط با استخوان‌ها، مفاصل، عضلات و بافت‌های نرم به کار می‌رود. در این روش با کمک امواج فراصوتی، تصاویری دقیق از بافت‌های داخلی بدن بدست می‌آید و به این نحو مشکلات احتمالی را شناسایی می‌کند. در اینجا به بررسی کاربردها، مزایا و نکات مربوط به سونوگرافی ارتوپدی خواهیم پرداخت.

کاربردهای سونوگرافی در ارتوپدی

از کاربردهای این روش تصویربرداری اولتراسوند می‌توان به ارزیابی آسیب‌ها و التهابات عضلات، مفاصل، رباط‌ها و تاندون‌ها اشاره کرد. این اطلاعات در بررسی‌های بافت‌های نرم اندام‌ها و غضروف‌ها پیش از انجام جراحی نیز کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای سونوگرافی ارتوپدیک در تشخیص بیماری‌های زیر است:

تشخیص پارگی تاندون ‌و عضله:

در این روش پارگی‌های جزئی یا کامل تاندون‌ها و عضلات شناسایی می‌شود.

التهاب مفاصل:

التهابات مفصلی و آسیب‌های مربوط به آنها به خوبی قابل شناسایی است.

بررسی شکستگی‌ها:

جهت تشخیص شکستگی‌های کوچک و غیرقابل مشاهده در رادیوگرافی استفاده می‌شود.

کمک به تزریق‌های درمانی:

برای هدایت و کمک به تزریق داروها به داخل مفاصل یا بافت‌ها از سونوگرافی استفاده می‌شود.

تشخیص بورسیت:

بورس، کیسه‌های کوچک اطراف مفصل و استخوان‌ها هستند که موجب تسهیل حرکت می‌شوند. التهاب بورس‌های مفصلی (بورسیت)، از مشکلات دیگری است که می‌تواند بوسیله سونوگرافی مورد ارزیابی قرارگیرد.

چه زمانی باید سونوگرافی اسکلتی عضلانی را انجام دهیم؟

درد ناشی از بیماری‌های اسکلتی عضلانی می‌تواند تا حدی باشد که زندگی فرد را دچار اختلال نماید. این سونوگرافی برای بیشتر بیماری‌ها و اختلالات مربوط به مفاصل، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها کاربردی است. به طور کلی از سونوگرافی ارتوپدیک برای بیماری‌های زیر می‌توان استفاده نمود:

❖ پارگی‌های عضلانی، توده و یا تجمع مایع

❖ پارگی رباط یا کشیدگی آن

❖ دررفتگی‌های لگن در نوزادان

❖ پارگی و یا التهاب تاندون

❖ تغییرات اولیه روماتیسم مفصلی

❖ التهاب یا مایع درون مفاصل و بورس‌ها

❖ هدایت تزریق مفصلی

❖ گیرافتادگی عصب

❖ شناسایی تومور خوش‌خیم و بدخیم بافت نرم

❖ فتق

❖ گانگلیون کیست‌ها

❖ جسم خارجی در بافت نرم (مانند شیشه)

❖ مایعات در مفصل لگن کودکان

❖ مشکلات عضله‌های گردن نوزادان

❖ هدایت تزریقات بوتاکس

❖ توده‌های بافت نرم در کودکان

❖ هدایت تزریق اطراف کانال نخاعی

آمادگی‌های قبل از سونوگرافی اسکلتی عضلانی

برای انجام سونوگرافی‌های اسکلتی – عضلانی نیاز به آمادگی ندارید، اما لازم به یادآوری است که ناحیه مورد نظر زخم باز نداشته و همچنین داخل گچ نباشد. پیشنهاد می‌کنیم که پیش از انجام سونوگرافی از مصرف هرگونه کرم‌ و لوسیون‌ در ناحیه مورد نظر اجتناب نمایید. لباس راحت و گشاد بپوشید. علاوه‌براین، بهتر است که نتایج آزمایش و تست‌های قبلی پزشکی خود را ارائه دهید. با رعایت این نکات هنگام سونوگرافی ارزیابی بهتری از وضعیت خود خواهیدداشت.

نحوه انجام سونوگرافی اسکلتی عضلانی

در مدت زمان انجام سونوگرافی، فرد روی تخت دراز می‌کشد و تکنسین ژل مخصوصی بر روی پوست اعمال می‌کند تا امواج صوتی به درستی منتقل شوند. با استفاده از پروب، امواج صوتی به ناحیه مورد نظر بدن ارسال می‌شود. سپس تصاویر ایجاد شده و بر روی مانیتور دستگاه سونوگرافی قابل مشاهده است. نکته مهم این است که پزشک با توجه به مهارت و دانش خود به ارزیابی دقیق وضعیت عضلات و مفاصل و… بپردازد.

مزایای سونوگرافی اسکلتی عضلانی

اگر تا به حال سونوگرافی انجام داده‌باشید بخاطر دارید که تصاویر سونوگرافی به صورت لحظه‌ای (Real-time) ارائه می‌شود؛ مزیت این روش این است که پزشک، آناتومی مفصل، تاندون، رباط و ماهیچه را هنگام حرکت مشاهده می‌کند. همانطور که گفته‌شد در این روش تصویربرداری اولتراسوند از امواج رادیویی استفاده نمی‌شود؛ بنابراین روش تصویربرداری کاملا ایمنی برای زنان باردار و نوزادان است.

❖ سونوگرافی نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری ارزان‌تر بوده و دسترسی بهتری دارد.

❖ مفصل لگن نوزادان برخلاف بالغین، از غضروف ساخته شده است که در سونوگرافی به خوبی قابل مشاهده است.

❖ درنتایج تصویربرداری سونوگرافی تصویری روشن از قسمت بافت نرم نشان می‌دهد که در گرافی ساده این امکان وجود ندارد.

❖ با توجه به اینکه سونوگرافی تصاویر در لحظه ایجاد می‌کند، یک ابزار مناسب برای هدایت اقدامات کم تهاجم مثل بیوپسی با سوزن، تزریقات داخل مفصلی، آسپیراسیون (کشیدن) مایعات، تزریقات اپیدورال ، بلوک گانگلیون های سمپاتیک، بلوک اعصاب محیطی و مرکزی و… است.

❖ از سونوگرافی به عنوان جایگزین مناسبی برای ام آر آی برای افراد مبتلا به ترس از فضاهای بسته استفاده می‌شود.

❖ سونوگرافی ارتوپدیک جایگزین ام آر آی جهت استفاده افرادی است که در بدن خود ضربان ساز قلبی و یا سایر قطعات فلزی دارند.

❖ نتایج سونوگرافی بافت‌های نرم در مقایسه با ام آر آی، اطلاعات دقیق‌تری است.

❖ در سونوگرافی نیازی به بی‌حرکتی کامل فرد نیست. در نتیجه برای نوزادان بدون استفاده از آرام بخش امکان تصویربرداری وجود دارد.

❖ در تصویربرداری سونوگرافی از هیچ اشعه‌ای خطرناکی استفاده نمی‌شود.

در پایان

سونوگرافی ارتوپدیک یکی از ابزار قدرتمند برای تشخیص مشکلات عضلانی و اسکلتی است. این روش از ایمنی بالایی برخوردار است. دقت بالا در تشخیص که به صورت بررسی همزمان با حرکت بیمار است، موجب شده تا به یکی از محبوب‌ترین ابزارها در تشخیص و درمان بیماری‌ها تبدیل شود. در صورت نیاز به انجام سونوگرافی در اندیشه، درمانگاه شبانه‌روزی شاهد در خدمت شما همشهریان گرامی است.